Projekty realizowane dzięki wsparciu uzyskanemu z:
Program STRATEGMED
Farmakoterapia śródbłonka naczyniowego i aktywacji płytek krwi zależna od prostacykliny, tlenku azotu i tlenku węgla – nowa strategia w zapobieganiu przerzutowości nowotworowej
Partnerzy projektu:
Uniwersytet Jagielloński – lider: Jagiellońskie Centrum Rozwoju Leków (JCET);
Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN we Wrocławiu;
Gdański Uniwersytet Medyczny;
Uniwersytet Medyczny w Białymstoku;
Uniwersytet Medyczny w Łodzi.
Źródło finansowania: Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, Program Strategiczny STRATEGMED
Wnioskowane dofinansowanie: 22,35 mln PLN
Okres realizacji: 36 miesięcy (2015-2018)
Numer projektu: 233226
Współczesna wiedza o śródbłonku wraz z wynikami naszych badań, wskazują, że farmakologia śródbłonka może hamować przerzutowość nowotworową. Celem projektu jest:
- zbadanie mechanizmów dysfunkcji śródbłonka, aktywacji płytek krwi, procesów zakrzepowych i zapalnych związanych z przerzutowością nowotworową w unikatowych modelach zwierzęcych;
- zbadanie wpływu substancji działających w oparciu o mechanizmy zależne od śródbłonkowej prostacykliny (PGI2), tlenku azotu (NO), tlenku węgla (CO) na rozwój dysfunkcji śródbłonka, aktywację płytek krwi, procesy zakrzepowe, zapalne oraz przerzutowość;
- opracowanie oryginalnych związków wielofunkcyjnych o działaniu zależnym od PGI2, NO, CO hamujących rozwój dysfunkcji śródbłonka i przerzutowość;
- opracowanie panelu biomarkerów dysfunkcji śródbłonka do oceny skuteczności farmakoterapii śródbłonka oraz przerzutowości nowotworowej w modelach doświadczalnych oraz u pacjentów z chorobami nowotworowymi.
Zakładamy, że przedstawiony projekt pozwoli na lepsze poznanie mechanizmów farmakoterapii śródbłonka, które poprzez mechanizmy naczynioprotekcyjne i przeciwpłytkowe mogą stanowić podstawę skutecznej terapii przerzutowości nowotworowej i, co najważniejsze, dostarczy szerokie dossier badań przedklinicznych nowych związków o działaniu przeciwprzerzutowym dokumentujące ich skuteczność, profil farmakokinetyczny oraz bezpieczeństwo.
Konsorcjum projektowe złożone z 5 partnerów w Polsce i jednego za granicą stanowi dynamiczne, interdyscyplinarne i międzynarodowy zespół badawczy o uzupełniającej się specjalizacji. Wstępne wyniki badań i zgłoszenia patentowe zdają się potwierdzać znaczenie nowej proponowanej strategii farmakoterapii przerzutowości nowotworowej.
Portfolio badawcze opracowane w ramach realizacji projektu.
Program LIDER
Diagnostyka zmian biochemicznych w ludzkich koncentratach krwinek czerwonych (KKCz) z zastosowaniem spektroskopii oscylacyjnej
Kierownik projektu: Dr Katarzyna M. Marzec
Członkowie zespołu badawczego: Jakub Dybaś, doktorant
Źródło finansowania: Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, Pogram „Lider VIII”
Wnioskowane dofinansowanie: 1,2 mln PLN
Okres realizacji: –
Ze względu na wzrost zapotrzebowania pacjentów na całym świecie na terapię wspomagającą z zastosowaniem koncentratu krwinek czerwonych (KKCz) pojawia się zapotrzebowanie na wydajną technologię, która umożliwi dostarczenie szybkiej informacji na temat jakości KKCz. Celem niniejszego projektu jest opracowanie i ewaluacja nowej metodologii opartej na wykorzystaniu spektroskopii rozpraszania ramanowskiego (RS) i absorpcyjnej spektroskopii w podczerwieni (IR) do diagnozy kondycji erytrocytów w KKCz pod względem ich zmian biochemiczny. W projekcie planuje się badania KKCz z naciskiem na analizę ich zmian wynikających z cech dawcy, wieku i charakterystyki preparatu, poziomu stresu oksydacyjnego i uszkodzenia indukowanego (etap I i II). Planuje się wykorzystanie nowych technologii (IR/RS) w kombinacji z innymi metodami klasycznymi jak spektrofotometria absorpcyjna, analiza gazów krwi, cytometria przepływowa, mikroskopia sił atomowych, ektocytometria, barwienia histologiczne, morfologia krwi i pomiar wybranych parametrów biochemicznych. Celem ostatniego etapu projektu (III), jest ewaluacja otrzymanej metodologii i ocena poprzednio wybranego zestawu markerów spektroskopowych do analizy zmian biochemicznych w KKCz, w odniesieniu do wybranej grupy pacjentów. Metodologia SPEC-DIAG-RED zostanie wykorzystana do oceny stanu KKCz, które są rutynowo przetaczane w klinice do grupy pacjentów z ostrą białaczką szpikową i/lub limfoblastyczną. Realizacja projektu nie wpłynie na procedury medyczne wykonywane zgodnie z sztuką lekarską, gdyż przewiduje się pobieranie niewielkiej próbki KKCz (1mL) która zostaje po wykonaniu transfuzji lub bezpośredni pomiar przez ściany pojemnika KKCz. Stan pacjentów będzie oceniony przed i po transfuzji oraz skorygowany ze stanem KKCz wyznaczonym za pomocą SPEC-DIAG-RED.
Utworzona baza danych, umożliwi na zrozumienie relacji pomiędzy stanem KKCz ocenionym przez SPEC-DIAG-RED i stanem pacjenta po transfuzji co pozwoli na ewaluację końcową metodologii.
Więcej informacji o projekcie dostępne na stronie: Red Blood Cells Spectroscopy Research Team
Program Badań Stosowanych
Opracowanie kombinacji składników naturalnych kompleksowo poprawiających funkcjonowanie śródbłonka naczyń krwionośnych
Partnerzy projektu:
Endo Medical Sp. z o.o. – lider
Uniwersytet Jagielloński, Jagiellońskie Centrum Rozwoju Leków (JCET);
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu.
Źródło finansowania: Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, Program Badań Stosowanych (BPS3)
Wnioskowane dofinansowanie: 2,6 mln PLN
Okres realizacji: 36 miesięcy (2015-2018)
Dysfunkcja śródbłonka powiązana z upośledzeniem syntezy i biodostępności tlenku azotu (NO) leży u podstaw rozwoju schorzeń zaliczanych do zespołu metabolicznego: nadciśnienia, chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy typu 2, zaburzeń w gospodarce lipidów oraz nadwagi i otyłości. Z analizy mechanizmów prowadzących do rozwoju dysfunkcji śródbłonka oraz upośledzenia biodostępności NO wynika, że podawanie kombinacji azotanów lub L-argininy i antyoksydantów eliminuje te zjawiska. Celem projektu jest opracowanie kompozycji powyższych składników o potwierdzonych w badaniach efektach poprawy funkcjonowania śródbłonka naczyń krwionośnych i upośledzenie syntezy tlenku azotu. Powstała kompozycja będzie podstawą późniejszego opracowania produktów(obecnie niedostępnych na rynku) z kategorii suplementów diety i / lub żywności specjalnego przeznaczenia medycznego o wskazaniach do stosowania m.in. u osób z nadciśnieniem, przed cukrzycą lub zagrożonych wystąpieniem zespołu metabolicznego.
Program Operacyjny – Innowacyjna Gospodarka
Śródbłonek naczyniowy w chorobach cywilizacyjnych: od badań poznawczych do oferty innowacyjnego leku o działaniu śródbłonkowym
Partnerzy projektu:
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie (Jagiellońskie Centrum Rozwoju Leków (JCET) – lider oraz Wydział Lekarski: Zakład Farmakologii Doświadczalnej Katedry Farmakologii oraz II Katedra Chorób Wewnętrznych; Wydział Farmaceutyczny: Zakład Farmakokinetyki i Farmacji Fizycznej; Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii: Zakład Biotechnologii Medycznej oraz Zakład Biofizyki; Wydział Chemii, Zakład Fizyki Chemicznej, Zespół Obrazowania Ramanowskiego oraz Zakład Chemii Fizycznej i Elektrochemii, Zespół Nanotechnologii Polimerów i Biomateriałów; Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej: Zakład Fizyki Nanostruktur i Nanotechnologii;
Politechnika Łódzka – Wydział Chemii: Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej;
Instytut Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie – Zakład Tomografii Magnetyczno-Rezonansowej;
Uniwersytet Rolniczy w Krakowie – Katedra Żywienia Człowieka Uniwersytetu Rolniczego;
Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie – Katedra Fizjologii i Biochemii; |
Uniwersytet Medyczny w Łodzi – Zakład Zaburzeń Krzepnięcia Krwi;
Instytut Biologii Doświadczalnej im. Nenckiego PAN – Zakład Biochemii, Pracownia Wewnątrzkomórkowych Kanałów Jonowych (Polska Sieć Mitochondrialna MITONET); Akademia Medyczna w Gdańsku – Katedra i Zakład Biochemii;
Uniwersytet Medyczny w Białymstoku – Zakład Farmakodynamiki;
Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN – Zakład Onkologii Doświadczalnej.
Źródło finansowania: Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Program Operacyjny – Innowacyjna Gospodarka, Działanie 1.1.2
Wnioskowane dofinansowanie: 63,5 mln PLN
Okres realizacji: 2009-09.2015, projekt zakończony
Główne cele projektu:
- Opracowanie unikatowej metodyki całościowej oceny dysfunkcji śródbłonka i działania związków chemicznych na śródbłonek i ścianę naczynia
- Rozwijanie oryginalnych pomysłów na nowe związki o potencjalnym działaniu śródbłonkowym wykorzystującym w swoim mechanizmie działania mechanizmy farmakoterapeutyczne śródbłonka i ściany naczynia.
- Rozwijanie oryginalnych interdyscyplinarnych badań poznawczych dotyczących roli śródbłonka naczyniowego w rozwoju chorób cywilizacyjnych,
- Opracowanie i walidacja metod oceny śródbłonkowego działania leków – oferta dla firm biotechnologicznych i przemysłu farmaceutycznego
Projekt pt. Śródbłonek naczyniowy w chorobach cywilizacyjnych: od badań poznawczych do oferty innowacyjnego leku o działaniu śródbłonkowym jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (Program Operacyjny – Innowacyjna Gospodarka, Działanie 1.1.2).
Program badawczy
Projekt składa się z 27 zadań badawczych, które będą realizowane przez 17 zespołów naukowych (7 zespołów z 5 wydziałów Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2 zespoły z Politechniki Łódzkiej i z Instytutu Fizyki Jądrowej PAN – Partnerzy JCET oraz 8 zespołów z innych jednostek naukowych z całej Polski – Jednostki współpracujące z JCET). Szczególne znaczenie w realizacji tego strategicznego projektu badawczego JCET ma powołanie wielodziedzinowego konsorcjum projektowego, które obejmuje chemików, biochemików, biologów molekularnych, fizjologów, farmakologów, farmaceutów, fizyków, biofizyków, immunologów, technologów żywienia oraz lekarzy i będzie rozwijać interdyscyplinarny spójny program badawczo-rozwojowy.
Program obejmuje syntezę i charakterystykę związków o działaniu śródbłonkowym w tym ocenę ich oddziaływań międzycząsteczkowych, badanie ich własności fizykochemicznych, farmakokinetycznych i ich toksykologii (zadania 1-5), szeroko zakrojone badania własności farmakologicznych badanych związków w szeregu opracowanych modelach dysfunkcji śródbłonka in vitro, obejmujące również badania wpływu związków na metabolizm energetyczny śródbłonka, badania wpływu związków na progenitorowe komórki śródbłonka, badania w unikatowych zwierzęcych modelach dysfunkcji śródbłonka in vivo, w tym w oryginalnych modelach niestabilnej blaszki miażdżycowej, w modelach cukrzycy, badania przeciwpłytkowego i przeciwzakrzepowego działania związków (zadania 6-14). W ocenie skuteczności i mechanizmów działania nowych związków wykorzystane będą klasyczne metody bioanalizy znanych i nowych markerów dysfunkcji śródbłonka oraz najnowoczesniejsze metody obrazowania morfologicznego, biofizycznego, biochemicznego i molekularnego z wykorzystaniem technik mikroskopu sił atomowych, spektroskopii ramanowskiej i mapowania ramanowskiego, technik EPR i MRI i w końcu obrazowania molekularnego ściany naczynia in vivo z wykorzystaniem oryginalnie opracowanych nanocząstek do obrazowania molekularnego (zadania 9, 15-20).
Ważnym kierunkiem poszukiwań skuteczności terapeutycznej związków o działaniu śródbłonkowym będzie badanie ich własności hamujących przerzutowość nowotworową, chroniących przed skutkami promieniowania jonizującego, własności hepatoprotekcyjnych w modelach zapalenia wątroby, zdolności przeciwdziałania rozwojowi rozkurczowej niewydolności serca. We wszystkich tych modelach rozwija się dysfunkcja śródbłonka i farmakoterapia patologii śródbłonka stanowi innowacyjne podejście do leczenia tych chorób (zadania 21 , 22, 24). W ramach tego projektu rozwijane będą również badania w zakresie nowych celów terapeutycznych w farmakologii śródbłonka, którymi są mechanizmy mitochondrialne śródbłonka, mechanizmy adaptacji śródbłonka do wysiłku fizycznego oraz szlaki przemian nukleotydów w śródbłonku (zadania 23, 25, 26). Ostatnie zadanie badawcze tego projektu którego celem jest opracowanie i walidacja czterech komplementarnych metod do nieinwazyjnej oceny stanu czynnościowego śródbłonka u ludzi (zadanie 27), jest też otwarciem realizowanego projektu w kierunku dalszych badań nad rozwojem leków śródbłonkowych i badaniem ich działania śródbłonkowego u ludzi z wykorzystaniem opracowanych nieinwazyjnych technik oceny czynności śródbłonka.
Za realizację projektu od strony merytorycznej za realizację projektu odpowiada zespół w składzie:
- Prof . dr hab. Małgorzata Barańska i wsp. (Wydział Chemii, UJ),
- Prof. dr hab. n. med. Włodzimierz Buczko i wsp. (Zakład Farmakodynamiki, Akademia Medyczna w Białymstoku),
- Prof. dr hab. Stefan Chłopicki i wsp. (JCET oraz Wydział Lekarski, CM UJ),
- Prof. dr hab. Wojciech Froncisz/ Dr hab. Ryszard j. Gurbiel i wsp. (Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii, UJ),
- Prof. dr hab. Wiesława Jarmuszkiewicz i wsp. (Polska Sieć Mitochondrialna, Instytut Biologii Doświadczalnej PAN im. M. Menckiego),
- Prof. dr hab. Alicja Józkowicz /Prof. dr hab. Józef Dulak i wsp. (Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii, UJ),
- Dr hab. Renata Kostogrys i wsp. (Uniwersytet Rolniczy w Krakowie)
- Prof. dr hab. Andrzej Marcinek, Prof dr hab Jerzy Gębicki i wsp. (Wydział Chemii, Politechnika Łódzka),
- Prof. dr hab. Rafał Niżankowski i wsp. (Wydział Lekarski, UJ),
- Prof. dr hab. Maria Nowakowska i wsp. (Wydział Chemii UJ),
- Prof. dr hab. Cezary Watała i wsp. (Zakład Zaburzeń Krzepnięcia Krwi, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny w Łodzi),
- Dr Tomasz Skórka / Dr hab. Władysław Węglarz, prof. IFJ i wsp. (Zakład Tomografii Magnetyczno-Rezonansowej, IFJ PAN),
- Prof. dr hab. Adam Szewczyk i wsp. (Polska Sieć Mitochondrialna, Instytut Biologii Doświadczalnej PAN im. M. Nenckiego),
- Dr hab. n. med. Ryszard T. Smoleński/ Dr n. med. Ewa Słomińska i wsp. (Katedra i Zakład Biochemii, Akademia Medyczna w Gdańsku),
- Prof. dr hab. Marek Szymoński i wsp. (Centrum NANOSAM, Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ),
- Dr hab. Maria Walczak (Wydział Farmaceutyczny, UJ),
- Dr hab. Joanna Wietrzyk i wsp. (Zakład Onkologii Doświadczalnej, Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN).
- Doc. dr hab. Krzysztof Zabłocki i wsp. (Polska Sieć Mitochondrialna, Instyt Biologii Doświadczalnej PAN im. M. Nenckiego),
- Prof. dr hab. Jerzy Andrzej Żołądź i wsp. (Wydział Rehabilitacji Ruchowej, Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie).
W projekcie brali także udział: Prof. dr hab. Joanna Szymura-Oleksiak (Wydział Farmaceutyczny, UJ) oraz Prof. dr hab. Paweł M. Pisulewski i wsp. (Uniwersytet Rolniczy w Krakowie). W realizację projektu na etapie wnioskowania brał także udział Dr hab. Andrzej Szuba i wsp. (Wydział Lekarski, Akademia Medyczna we Wrocławiu),
Zespół administracyjny
Prof. dr hab. Stefan Chłopicki – Kierownik projektu
Janusz Kornecki – Koordynator Administracyjny Projektu 1.1.2 POIG, e-mail: janusz.kornecki(at)jcet.eu, kom. +48 510 006 998
Jagiellońskie Centrum Rozwoju Leków –
Jagiellonian Centre for Experimental Therapeutics (JCET)
Partnerzy projektu:
Uniwersytet Jagielloński: Jagiellońskie Centrum Rozwoju Leków (JCET) – lider oraz Wydział Lekarski CM, Zakład Farmakologii Doświadczalnej Katedry Farmakologii oraz II Katedra Chorób Wewnętrznych; Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii, Zakład Biotechnologii Medycznej oraz Zakład Biofizyki; Wydział Chemii, Zakład Fizyki Chemicznej; Wydział Farmaceutyczny, Zakład Farmakokinetyki i Farmacji Fizycznej;
Politechnika Łódzka: Wydział Chemii, Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej;
Instytut Fizyki Jądrowej PAN im. H. Niewodniczańskiego PAN w Krakowie, Zakład Tomografii Magnetyczno-Rezonansowej
Źródło finansowania: Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Program Operacyjny – Innowacyjna Gospodarka, Działanie 2.2
Wnioskowane dofinansowanie: 48 mln PLN
Okres realizacji: 60 miesięcy (2008-01.2013), projekt zakończony
W latach 2010-2013 zrealizowano inwestycję związaną z utworzeniem i wyposażeniem laboratorium Jagiellońskiego Centrum Rozwoju Leków jest realizowana w Parku Technologicznym Life Science przy ul. Bobrzyńskiego 14 w Krakowie. Na powierzchni ponad 500 m2 powstanie interdyscyplinarne laboratorium wyposażone unikatową na skalę europejską aparaturę badawczą . Obecnie przyjęto projekt wykonawczy, na podstawie którego zrealizowane zostaną prace budowlano-adaptacyjne. Otwarcie laboratorium planowane jest w IV kwartale 2010 roku.
Rzut ogólny planowanego laboratorium
Interdyscyplinarny Zespół Projektowy
- Prof. dr hab. Stefan Chłopicki (Wydział Lekarski, CM UJ) – Przewodniczący,
- Prof. dr hab. Małgorzata Barańska (Wydział Chemii, UJ),
- Prof. dr hab. Józef Dulak (Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii, UJ),
- Prof. dr hab. Alicja Józkowicz (Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii, UJ),
- Prof. dr hab. Wojciech Froncisz (Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii, UJ),
- Prof. dr hab. Rafał Niżankowski (Wydział Lekarski, CM UJ),
- Prof. dr hab. Andrzej Marcinek (Wydział Chemii, Politechnika Łódzka),
- Dr hab. Władysław Węglarz, prof. IFJ (Zakład Tomografii Magnetyczno-Rezonansowej, IFJ PAN),
- Dr Tomasz Skórka (Zakładu Tomografii Magnetyczno-Rezonansowej, IFJ PAN).
W pracach zespołu brali także udział: Prof. dr hab. Andrzej Szczeklik (Wydział Lekarski, CM UJ) oraz Prof. dr hab. Joanna Szymura-Oleksiak (Wydział Farmaceutyczny, CM UJ),
Interdyscyplinarny Zespół Projektowy do realizacji projektu Jagiellońskiego Centrum Rozwoju Leków (JCET) został powołany przez Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego decyzją z dnia 8 lipca 2008 r.
Zespół administracjny
Prof. dr hab. Stefan Chłopicki – Kierownik projektu
Ilona Porębska – Koordynator Administracyjny Projektu 2.2 POIG
e-mail: ilona.porebska(at)jcet.eu