Kolejną laureatką 20-tej edycji konkursy PRELUDIUM ogłoszonego przez Narodowe Centrum Nauki w Krakowie jest mgr Zuzanna Majka. Pani Zuzanna będzie mogła dalej rozwijać swoje pasje naukowe w ramach realizacji projektu pt. Mikrobiom jelitowy versus okołonaczyniowa tkanka tłuszczowa: badania z użyciem obrazowania ramanowskiego.
Przez wiele lat okołonaczyniowa tkana tłuszczowa (skrót PVAT od ang. perivascular adipose tissue) była pomijana przez naukowców badających anatomię człowieka. Aż do lat 90 ubiegłego wieku PVAT rutynowo była usuwana w trakcie przygotowywania naczyń krwionośnych do dalszych badań. W 1991 roku naukowcy wykazali jednak, iż wpływ PVAT na naczynia krwionośne jest bardzo istotny i tym samym zapoczątkowali nowy kierunek badań. Obecnie wiadomo, iż PVAT jako tkanka parakrynna bierze czynny udział w homeostazie naczyniowej, a jej dysfunkcje są nieodłącznie związane z miażdżycą, otyłością oraz insulinoopornością. Wśród naukowców zajmujących się chorobami kardiometabolicznymi topowym tematem stał się również mikrobiom jelitowy. Szacuje się, że w ludzkim jelicie żyje 40 000 różnych gatunków bakterii, które wchłaniają około 10% codziennych składników odżywczych. Niestrawne węglowodany, takie jak błonnik czy skrobia, są wykorzystywane przez mikrobiom jelitowy do produkcji krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych. Metabolity mikrobiomu jelitowego, w tym najczęściej kwas octowy, propionowy i masłowy, wpływają na m.in. na funkcjonowanie wątroby, trzustki czy tkanki tłuszczowej poprawiając metabolizm lipidów i glukozy, a przez to chroniąc przed otyłością i insulinoopornością.
Celem projektu jest zbadanie wpływu mikrobiomu jelitowego na okołonaczyniową tkankę tłuszczową z punktu widzenia rozwoju chorób kardiometabolicznych. Aby zapewnić wielopłaszczyznowość badań zostanie wykorzystany zarówno mysi model jak i model in situ funkcjonalnej tkanki tłuszczowej. Główną techniką badawczą wykorzystywaną do badania PVAT będzie spektroskopia ramanowska. Technika ta opiera się na nieelastycznym rozpraszaniu światła i jest coraz powszechniej wykorzystywana do badań biochemicznych. Natomiast stan mikrobiomu jelitowego będzie badany z użyciem sekwencjonowania nowej generacji (Next Generation Sequencing – NGS). Przypuszczamy, że mikroflora jelitowa za pośrednictwem SCFA będzie oddziaływać na PVAT i (przynajmniej częściowo) odwróci negatywny wpływ otyłości i insulinooporności spowodowanej dietą wysokotłuszczową.
- Okres realizacji: 36 miesięcy
- Budżet: 208 345 PLN