W tym tygodniu Narodowe Centrum Nauki w Krakowie ogłosiło wyniki konkursu OPUS 27, a w gronie laureatów znalazł się dr Krzysztof Czamara. Dr Czamara poprowadzi projekt zatytułowany: „Heterogeniczność okołonaczyniowej tkanki tłuszczowej w procesie brązowienia: na skrzyżowaniu spektroskopii ramanowskiej pojedynczych komórek i patofizjologii adipocytów”.
Stan układu krążenia jest ściśle związany z kondycją śródbłonka naczyniowego. W ostatnich latach okołonaczyniowa tkanka tłuszczowa (ang. perivascular adipose tissue , PVAT) – tkanka tłuszczowa otaczająca aortę – zyskała na znaczeniu jako kluczowy czynnik w chorobach sercowo-naczyniowych i związanych ze stylem życia, których patogeneza jest powiązana z heterogenicznością fenotypu PVAT. W przypadku otyłości zaburzenia metabolizmu lipidów prowadzą do zwiększonej akumulacji tłuszczu, stanu zapalnego i utraty funkcji termogenicznej. Indukcja brązowego fenotypu adipocytów PVAT przez aktywację białka rozprzęgającego 1 (ang. uncoupling protein 1, UCP1), kluczowego dla termogenezy bezdrżeniowej, może zapobiegać schorzeniom sercowo-naczyniowym. W związku z tym brązowienie PVAT staje się obiecującą strategią wazoprotekcyjną naczyń krwionośnych.
Celem projektu jest opracowanie i walidacja unikalnej metody obrazowania ramanowskiego pojedynczych komórek do szybkiej analizy adipocytów PVAT oraz zbadanie molekularnych mechanizmów leżących u podstaw heterogeniczności PVAT i zmian w składzie lipidowym PVAT pod wpływem diety wysokotłuszczowej i jej odwrócenia, z zastosowaniem sekwencjonowania RNA. Opracowana metodologia zostanie wykorzystana do analizy heterogeniczności PVAT, oceny wpływu diety wysokotłuszczowej na profile lipidowe PVAT oraz eksploracji strategii farmakologicznych indukujących brązowienie adipocytów PVAT. Projekt łączy modele in vitro i techniki biologii molekularnej z walidacją in vivo, koncentrując się na ochronnym wpływie brązowienia PVAT na naczynia krwionośne zarówno w warunkach fizjologicznych, jak i w otyłości indukowanej dietą wysokotłuszczową.